درآمدی به پرونده‌ی مصرف انرژی در ایران
طرح مسئله‌ی انرژی
معمولاً در این ایام از سال که هوا بسیار سرد می‌شود و استفاده از وسایل گرمایشی افزایش می‌یابد، نگرانی‌های مربوط به مصرف انرژی و به‌خصوص گاز، شدت می‌گیرد. مسئولین مربوطه در صدا و سیما حاضر می‌شوند و از احتمال کم‌بود منابع گازی می‌گویند؛ حجم تبلیغات مصرفِ بهینه بیش‌تر می‌شود و مردم و مسئولین، برخی با نگرانی و برخی با بی‌خیالی امیدوارند که فصل سرد را با کم‌ترین مشکلات پشت سر بگذارند. زمستان که تمام می‌شود، هنوز بهار به پایان نرسیده، دوباره به‌دلیل افزایش مصرف آب و افزایش استفاده از وسایل سرمایشی نگرانی‌های مربوط به مصرف برق و آب شدت می‌گیرد تا فصل گرم تمام شود تا برسیم به فصل سرد و... .
هرچه می‌گذرد از یک‌سو منابع انرژی در حال مصرف شدن هستند و از سوی دیگر میزان مصرف انرژی در کشور رو به افزایش است. تأمین انرژی یکی از دغدغه‌های اساسی همه‌ی کشورها و از جمله کشور ماست. درباره‌ی این‌که در شرایط فعلی چه می‌توان کرد، سخن‌هایی گفته شده و می‌شود؛ بحث‌های مربوط به اقتصاد و مدیریت انرژی، استفاده از انرژی‌های طبیعی و جایگزین، فرهنگ‌سازی مصرف بهینه‌ی انرژی، استفاده از وسایل کم‌مصرف و... . از تجربیات و راه‌کارهای کشورهای دیگر نیز چه در گروه‌های تخصصی مربوط به انرژی و چه در فضای عمومی مثل تلویزیون حرف‌هایی زده می‌شود. مثلاً در مشکلات کم‌آبی تابستان امسال، گزارشی از کشور چین پخش شد که شبکه‌ی توزیع آب در آن‌جا، 5 نوع کاربرد آب را از هم مجزا می‌کرد و تقریباً هرکس که این گزارش را می‌دید بسیار متعجب می‌شد و با خود می‌گفت که چه خوب است که در ایران هم توزیع آب این‌گونه شود!
در میان تحلیل‌ها و راه‌کارهایی که ارائه می‌شود، پیش‌فرض مسلم این است که ایرانی‌ها در مصرف آب و انرژی زیاده‌روی می‌کنند و حالا برویم و ببینیم که کشورهای دیگر برای مدیریت انرژی چه می‌کنند و ما هم همان کار را بکنیم؛ اما کم‌تر پرسیده می‌شود که چرا وضع مصرف انرژی در کشور ما این‌گونه شد؟ با رجوع به تاریخ و دقت در روش‌های مختلفی که مردم در اقلیم‌ها و مناطق مختلف جغرافیایی برای سرمایش و گرمایش و تأمین آب خود داشته‌اند، درمی‌یابیم که ایرانی‌ها ذاتاً مُسرف و مصرفی نبوده‌اند. گویا تحولی جدی رخ داده که مردم خواسته یا ناخواسته، انرژی را این‌گونه مصرف می‌کنند. پس شاید در کنار مباحث رایج آماری مربوط به میزان مصرف انرژی و مباحث مربوط به بهینه‌سازی مصرف، بتوان از زاویه‌ای دیگر به این مقوله نگریست که چرا چنین شده است؟
منبع : سوره اندیشه
